2025-08-19 13:34:59 | Son Güncelleme : 2025-08-21 21:50:44
600 bin yıllık geçmişe sahip olan Van Gölü son yıllarda sürekli kirlilikle gündeme geliyor. 2 Ağustos’ta çekilen Sentinel-3 uydu görüntüleri, göldeki kirliliği net biçimde ortaya koydu. Van Gölü’ndeki kirlilikle ilgili Şehrivan’a konuşan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Akkuş, 1 milyonu aşkın insanın atığının arıtılmadan göle ulaştığını belirtti. Akkuş, çekilmeden daha büyük tehdit oluşturan bu kirliliğe dikkat çekerek, arıtma tesislerinden çıkan suyun kalite verilerinin Van Beşyol Meydanı’ndaki bir ekranda halka gösterilmesi çağrısında bulundu.
AKKUŞ: VAN GÖLÜ’NÜN ŞANSI TUZLU VE SODALI OLMASI
Van Gölü’nün 3 bin 712 kilometrekarelik yüzey alanıyla Türkiye’nin en büyük gölü olduğunu hatırlatan Akkuş, “Van Gölü, 3 bin 712 kilometrekarelik yüzey alanıyla beraber ülkemizin en büyük gölünü oluşturuyor. Van Gölü su kalitesi olarak ekstrem su kalitesine sahip; yani tuzlu ve sodalı suları var. Van Gölü, Karadeniz’den daha tuzlu. Karadeniz 1000’de 18-19’larda iken Van Gölü 1000’de 21 tuzlulukta ve pH seviyesi çok yüksek. Belki de Van Gölü’nün en büyük şansı tuzlu ve sodalı olması.” diye konuştu.
VAN GÖLÜ’NÜN DÜNYADA EŞİ BENZERİ YOK
Akkuş, Van Gölü’nün geçmişte deniz olarak adlandırıldığını ifade ederek şunları söyledi: “Çünkü tatlı su gölü olsaydı muhtemelen farklı amaçlarla kullanılması gündeme gelecek ve Van Gölü şimdiki su seviyesinin çok daha altında olmuş olacaktı. Ülkemizdeki aslında diğer tatlı su göllerinin kaderini yaşamış olacaktı. Dünyada 1000-1650 rakımda bu kadar büyük bir su kütlesinin olduğu başka bir yer bulamayız. O yüzden geçmiş uygarlıklar da aslında Van Gölü’nü hep “deniz.” olarak adlandırmışlar.”
600 BİN YILLIK VAN GÖLÜ’NÜN ETRAFINDAKİ NÜFUS HEP ARTTI
Van Gölü’nün yaklaşık 600 bin yıllık geçmişe sahip olduğunu belirten Akkuş, “Van Gölü, yüz binlerce yıl geçmişe dayanan bir göl. Yani 600.000 yıldan daha büyük bir yaşa sahip ve Van Gölü’nün tarih boyunca etrafında bu kadar kalabalık bir insan nüfusu, tüketim odaklı bu kadar büyük bir insan nüfusu tarihin hiçbir döneminde olmamıştı. Hem insan sayısı arttı hem de tüketim odaklı bir yaşam tarzı gelişti. Doğal kaynaklar, üzerlerine gelen kirliliği belli ölçülerde özümleyebilir, dönüştürebilirler.” diye aktardı.
VAN GÖLÜ’NE ARITILMADAN BIRAKILAN SU BÜYÜK BİR TEHDİT: “1 MİLYON KİŞİNİN ATIĞI GÖLE ULAŞIYOR”
Akkuş, Van Gölü çevresinde 1 milyondan fazla insanın yaşadığını ve bu atıkların büyük kısmının göle ulaştığını vurgulayarak, “Bugün Van Gölü’nün etrafında 1 milyonu aşkın insan yaşıyor ve bu insanların atıklarının hepsi bir şekilde Van Gölü’ne ulaşıyor. Son yıllarda göl dediğimiz zaman akla çekilme geliyordu ama Van Gölü için çekilmeden daha büyük tehdit, arıtılmadan Van Gölü’ne bırakılan sular. 1 milyonun üzerinde insandan bahsediyoruz ve bu insanların bütün kirliliği Van Gölü’ne ulaşıyor.” ifadelerini kullandı.
“ARITMA TESİSİNİN KİRLİLİK VERİLERİ BEŞYOL MEYDANI’NDA YAYINLANSIN”
Gölün temizliği konusunda farkındalık oluşturmak için ilginç bir fikir de ortaya atan Akkuş, “Van Gölü şu anda kendi özümseyebileceği kirlilik kapasitesinin çok çok üzerinde bir kirlilik yükü ile karşı karşıya. Keşke şunu yapabilsek: Arıtma tesislerinin önünde sensörler olsa, bu sensörlerden gelen kirlilik parametreleri şehrin merkezinde bir ekranda yansısa. Yani Van Arıtma Tesisi’nin önünden Van Gölü’ne dökülen arıtmadan çıkan suyun kalite kriterleri, Van Beşyol Meydanı’ndaki bir panoda, bir ekranda herkes tarafından görülebilseydi.” şeklinde konuştu.
“TESİSLER MALİYET GEREKÇESİYLE ÇALIŞTIRILMIYOR OLABİLİR”
Uydu görüntülerinden, tesislerin sağlıklı çalışmadığı izlenimi edindiğini söyleyen Akkuş, “Ben şu anda arıtma tesislerinin kaç tanesi çalışıyor, kaç tanesi çalışmıyor bilmiyorum ama uydu görüntülerine baktığımız zaman arıtma tesislerinin çok sağlıklı çalışmadığı gibi bir izlenim bende oluşuyor. Van Arıtma Tesisleri’nin çalıştırılması belli bir maliyeti içeriyor. Haliyle arıtma tesislerini çalıştırmaktan sorumlu olan kurumlar da işçi, elektrik gibi maliyetleri düşünerek bundan vazgeçiyorlar belki.” diye konuştu.
“DOĞAL KAYNAKLARIN PARAYLA KARŞILIĞI OLMAZ”
Van Gölü’nün kentin en önemli değerlerinden biri olduğunu vurgulayan Akkuş, şunları ifade etti: “Şunu bilmemiz lazım: Doğal kaynakların hiçbir şekilde parayla karşılığı olmaz. Bugün Van Gölü olmasa Van şehri ve etrafındaki şehirlerin güzelliği büyük oranda azalır, değer kaybeder. Dolayısıyla Van’daki her bir insanın aslında Van Gölü’nün kirlenmesinde sorumluluğu var. Kirlilik, çalışmayan arıtma tesisleriyle göle ulaşıyor ve akarsular yoluyla göle ulaşıyor. Şehirlerin medeniyet seviyeleri aslında akarsularından bellidir. Bugün Akköprü Deresi’ne gittiğimizde çocuk bezleri, pet şişeler, poşetler görüyorsak maalesef bu pek iyi bir işaret değil.”
VAN GÖLÜ İÇİN SORUMLULUK HEPİMİZİN
Akkuş, kirliliğin yalnızca belediyeler veya kurumlara yüklenmemesi gerektiğini belirtip vatandaşları duyarlı olmaya davet ederek, “Öncelikle şunu belirtmemiz gerekiyor: İnsanlar her zaman için bir olayda suçlu ararlar, sorumlu ararlar. Yani Van Gölü kirleniyor, suçlu kim? Belediye, valilik, işte A kurumu, B kurumu diye… Ama bir ortamdaki olan bir yanlıştan, az ya da çok, o ortamdaki herkes sorumludur. Eğer bugün Van Gölü kirleniyorsa bu sorumluluk Van Gölü etrafındaki yaşayan her bir insanındır, her bir bireyindir. Dolayısıyla bu sorun hepimizin sorunu. Bu sorunu çözecek olan yine bizleriz.” diye aktardı.
ŞEHRİVAN
Bu habere ilk yorum yapan sen ol.
