2025-08-06 13:15:44 | Son Güncelleme : 2025-08-11 02:28:39
Son yıllarda hem su seviyesi düşen hem de ciddi şekilde kirlenen göl için tehlike çanları çalıyor. Bir taraftan kısıtlı çabalarla korunmaya çalışılan göl, diğer taraftan dört bir yandan bilinçsizce ve büyük bir hızla kirletiliyor. Son dönemlerde iyice artan kirlilik ile büyük bir mücadele gerekirken bilinçsiz kirlilik gölü her geçen gün çok öldürüyor. Van Gölü’ndeki kirlilik, uydu görüntülerine de yansıyacak boyutlara oluşarıken Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Akkuş, 2 Ağustos tarihli Sentinel-3 uydu görüntülerine dikkat çekerek bu gidişata dikkat çekti. Van ve Erciş gibi yerleşim yerlerinin önünde klorofil-a yoğunluğunun 10-15 mg/metre küpe kadar çıktığını belirten Akkuş Van Gölü’nün artık kirliliği taşıyamadığını dile getirdi. Van YYÜ’lü akademisyen gölü korumak için arıtma sistemlerinin tam kapasite çalıştırılmasını ve çıkan suyun kalitesinin şeffaf bir şekilde kamuoyuyla paylaşılmasını istedi.
AKKUŞ: VAN GÖLÜ’NÜN EN BÜYÜK ŞANSI TUZLU VE SODALI OLMASI
Akkuş, Van Gölü ile ilgili bilgi vererek, “Van Gölü, 3 bin 712 kilometrekarelik yüzey alanıyla beraber ülkemizin en büyük gölünü oluşturuyor. Van Gölü su kalitesi olarak ekstrem su kalitesine sahip; yani tuzlu ve sodalı suları var. Van Gölü, Karadeniz’den daha tuzlu. Karadeniz 1000’de 18-19’larda iken Van Gölü 1000’de 21 tuzlulukta ve pH seviyesi çok yüksek. Belki de Van Gölü’nün en büyük şansı tuzlu ve sodalı olması. Çünkü tatlı su gölü olsaydı muhtemelen farklı amaçlarla kullanılması gündeme gelecek ve Van Gölü şimdiki su seviyesinin çok daha altında olmuş olacaktı. Ülkemizdeki aslında diğer tatlı su göllerinin kaderini yaşamış olacaktı. Dünyada 1000-1650 rakımda bu kadar büyük bir su kütlesinin olduğu başka bir yer bulamayız. O yüzden geçmiş uygarlıklar da aslında Van Gölü’nü hep “deniz” olarak adlandırmışlar” dedi.
İNCİ KEFALİ, VAN’IN MARKA DEĞERİ!
İnci kefaline dikkat çeken Akkuş, “Van Gölü’nün iki tane başlıca büyük önemi var. Birinci önemi, ekolojik önemi. Çünkü Van Gölü’nde yaşayan inci kefalleri dünyada sadece bu havzada yaşıyor ve her yıl üremek için akarsulara göç ediyor. Bu, öncelikle şehrin imajı, bölgenin imajı için çok büyük bir öneme sahip. Bugün dünyanın dört bir yanında ülkeler, şehirler kendi tanıtımlarını yapmak için her yıl milyonlarca dolar para harcıyorlar. Fakat Van Gölü ve inci kefali aslında Van’ın bir marka değeri ve reklam yüzü. Dünyanın dört bir yanından bugün “Van” dediğiniz zaman akla zıplayan inci kefalleri ve devasa Van Gölü geliyor” diye konuştu.
BALIKÇILIKTA DEV PAY: 10 BİN TONLUK KATKI
Van Gölü’nün hem ekolojik hem de ekonomik olarak büyük bir öneme sahip olduğunu belirten Akkuş, “Dolayısıyla bu, ilerleyen yıllarda özellikle inci kefali göçü ve Van Gölü’nün büyük bir potansiyele sahip olacağı ve başlıca gelir kaynaklarından birisi haline geleceği anlamına geliyor. Van Gölü’nün diğer önemi ise ekonomik açıdan büyük bir öneme sahip olması. Çünkü ülkemizdeki en büyük balıkçılık alanını oluşturuyor. Her yıl ülkemiz iç sularından avlanan 30 bin ton balığın 10 bin tonunu tek başına inci kefali karşılıyor. Bu yüzden Van Gölü hem ekolojik hem de ekonomik olarak büyük bir öneme sahip” ifadelerini kullandı.
VAN GÖLÜ’NÜN KİRLİLİĞİ UYDU GÖRÜNTÜLERİNE YANSIDI!
Akkuş, uydu görüntülerine yansıyan Van Gölü kirliliğini yorumlayarak, “Uydu görüntülerinde klorofil-a’yı yani birincil üretimi görüyoruz. Birincil üretim aslında belli seviyelerde olması gereken ekosistemde olaylar. Fakat birincil üretimin çok yüksek seviyelerde olması bize şunu gösteriyor: Azot ve fosfat girdisinin, yani kirlilik yükünün çok çok fazla olduğunu görüyoruz. Şayet uydu görüntüsüne baktığımız zaman belirgin üç tane nokta var. Birisi Van şehir merkezinin önü, diğeri Erciş şehir merkezi, diğeri ise Tatvan Körfezi. Mesela İnköy, Çar, Altınsaç taraflarına veya Tatvan’la İnköy arasındaki alana bakarsanız orada değer çok düşük. Neden? Çünkü orada herhangi bir yerleşim yeri yok. Göle karışan kirlilik, karasal kirlilik kaynağı yok. İşte bu bize şunu gösteriyor: Göl ile olan ilişkimizin aslında çok yanlış olduğudur” şeklinde konuştu.
“VAN GÖLÜ’NÜN KİRLİLİĞİ KALDIRACAK YÜKÜ KALMADI”
Van Gölü’nde ciddi bir yoğunlaşma olduğunun altını çizen Akkuş, “Bu fotoğraf bize aslında gölün vermiş olduğu bir mesaj: “Ben artık sizin kirlilik yükünüzü kaldıramıyorum.” Van Gölü’nde geçmişte çok fazla bir yosunlaşma görülmezdi. Fakat bugün Van Gölü’nün etrafına gittiğiniz zaman maalesef ciddi bir yosunlaşmayla karşı karşıya kalıyorsunuz. Bu yosunlaşma, Van Gölü’nün bize verdiği bir mesaj. Eğer bu şekilde devam ederse maalesef biz Van Gölü’nün geleceğinden bahsetmemiz mümkün değil” dedi.
KİRLİLİK VAN GÖLÜ’NÜ NASIL ETKİLEYECEK?
Akkuş, kirliliğin Van Gölü’nü nasıl etkileyeceğini aktararak, “Bu kirliliğin devam etmesi Van Gölü’ndeki yaşayan inci kefallerini ve diğer mikroskobik canlıları çok çok olumsuz etkileyecek. Çünkü aslında nasıl ki dünya veya karasal ortamlar bizim yaşam alanlarımızsa, suda balıkların yaşam alanı çok kötü kokan bir ortam… Hocam, sizin durmanız mümkün değil. Nefes aldığınızda ciğeriniz bir yerde yanıyorsa maalesef sizin oradan kaçmanız, uzaklaşmanız lazım. Dolayısıyla bu ilk etapta belki göldeki balıkları etkileyecek fakat uzun vadede devam etmesi halinde kokudan Van Gölü’nün yanına dahi yanaşmamız mümkün olmayacak” diye konuştu.
AKKUŞ’TAN ÇAĞRI: ARITMA TESİSLERİ TAM KAPASİTE ÇALIŞMALI
Akkuş, alınması gereken tedbirleri sıralayarak, “Benim şu andaki en büyük talebim şu: Muradiye, Çaldıran’da aktif bir şekilde çalışan bir arıtma tesisi var mı? Van ilindeki arıtma tesisi çalışıyor mu? Erciş’teki arıtma tesisi çalışıyor mu? Ekonomik olarak şu andaki ülkemizin durumu ne kadar iyi ne kadar kötü bilmiyorum ama Van için yapılması gereken en önemli işlem, arıtma tesislerinin çalıştırılmasıdır. Van Gölü’nün artık tek damla kirli suyu kaldıracak hali, mecali yoktur. Dolayısıyla arıtma tesisleri tam kapasite çalıştırılmalı ve mümkünse başta Van olmak üzere Van arıtmadan çıkan suyun su kalite kriterlerini Van Beşyol Meydanı’nda bir ekrana yansıtalım ve insanlar orada görsünler” ifadelerini kullandı.
ŞEHRİVAN
Bu habere ilk yorum yapan sen ol.
