2022-08-04 23:28:16 | Son Güncelleme : 2024-04-25 15:49:08
Siyasal İletişim Uzmanı ve İrlanda Hükümeti Eski Danışmanı Derek Mooney, Van TSO Yönetim Kurulu Başkanı Necdet Takva ve DTSO Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kaya’nın konuşmacı olarak yer aldığı toplantıya; Türkiye’den ve bölgeden birçok akademisyen, gazeteci, STK temsilcisi ve iş insanı katıldı. Çatışma, barış ve ekonomi arasındaki ilişkinin ele alındığı toplantıda iş dünyasının çatışma çözümü, barış süreçlerini teşvik etme ve desteklemedeki potansiyel rolü de tartışıldı.
Toplantıda açılış konuşması yapan Van TSO Başkanı Necdet Takva, “Barışın ve barışın ekonomiye olan katkısının ilimizde konuşulması önemli ve kıymetlidir.” dedi. DTSO Başkanı Mehmet Kaya ise Van TSO’ya ev sahipliği için teşekkür ederek, “STK’ların böylesi süreçlerde daha aktif yer alması ve düşüncelerini özgürce dile getirebilmeleri önemlidir.” İfadelerini kullandı.
“YATIRIMLAR DURMA NOKTASINA GELDİ”
Derek Mooney, Kuzey İrlanda’nın barış sürecinde iş dünyasının oynadığı rolü katılımcılarla paylaştı. Mooney şöyle konuştu: “Yapılan çalışmalar, çatışma süreci boyunca Kuzey İrlanda'nın gayrisafi yurt içi hasılasında %10'luk bir düşüş yaşandığını ve güvenlik harcamaları eklendiğinde bu sayının %20'ye ulaştığı tespit edildi. Yine çatışma nedeniyle ülkede yapılan yabancı yatırımlar durma noktasına geldi.”
Kuzey İrlanda'daki çatışmanın doğrudan ekonomik maliyetini üçe ayıran Mooney üç başlığı şöyle sıraladı:
- İş yerlerine ve ekipmanlara verilen hasar,
- Ekonomik altyapıya/sermayeye verilen hasar,
- İnsan kaybından dolayı yaşanan beşeri sermaye kaybı.
Mooney çatışmanın dolaylı ekonomik maliyetini de üçe ayırdı:
- Devletin kaynakları ve yatırımları güvenlik ve polis faaliyetleri alanına yöneltmesi,
- Koşullardan dolayı iş dünyasının güvenlik alanında artan masrafları,
- Yatırımcıların çatışmalı bölgelerden kaçınması.
MOONEY: AYRI BİR KATEGORİYE ALINIYOR
Dolaylı ekonomik maliyetinin altını çizen Mooney, “Davranışsal değişikliklerden oluşan maliyet ayrı bir kategoriye alınıyor. Çatışma bölgesinden yatırımlarını çeken işletmeler, bölgede yaşanan göç ve bölgede yaşayan insanların harcama davranışları bu kategorinin bileşenleridir.” dedi.
Kuzey İrlanda'da barışa giden yolda iş dünyasının oynadığı rol ikiye ayıran Mooney konuşmasını şöyle tamamladı:
“Mikro düzey: Çatışmaya rağmen işine devam edip bir tür normallik sağlayan sayısız işletmeci.
Makro düzey: Büyük şirketlerin, çok uluslu şirketlerin ve bireylerin barış yanlısı duruşları/inisiyatifleri. Bu inisiyatiflerden biri 1994'te İngiliz Sanayi Konfederasyonu (CBI) tarafından yayınlanan 'Barış: Zorluklarla Dolu Yeni Bir Süreç' raporudur. Rapor çatışmaya harcanan kaynakların o dönemde büyük bir ihtiyaç duyulan eğitim ve altyapı alanlarına aktarılabileceğinin altını çiziyor.”
Toplantı daha sonra Diyarbakır Siyasal ve Sosyal Araştırmalar Enstitüsü (DİSA) Yönetim Kurulu Başkanı Doç. Dr. Vahap Coşkun moderatörlüğünde “Barışın Bölgesel Ekonomiye Katkıları: Bugünkü Durum ve Gelecek Vizyonu ile Olası Bir Barışın Ekonomik Faydalarını Kamusallaştırmak" alt başlıklarının ele alındığı ikinci ve üçüncü bölüm ile değerlendirmelerin yapıldığı kısımlardan sonra soru-cevap ve fikir alışverişi ile sona erdi.
Bu habere ilk yorum yapan sen ol.
